شاه صفی

 شاه صفی از پادشاهان دودمان صفوی ایران است که از ۱۰۰۷ تا ۱۰۲۱ خورشیدی مصادف ۱۶۲۹ تا ۱۶۴۲ میلادی و یا ۱۰۳۸ تا ۱۰۵۲ هجری قمری به مدت ۱۴ سال پادشاهی کرد. شاه صفی ششمین شاه صفوی و جانشین شاه عباس یکم بود. او به خاطر ترس از دست دادن حکومت، بسیاری از اطرافیان خود، از جمله شاهزادگان صفوی و بزرگان گرجی را به قتل رسانید. در سال اول سلطنتش شهر مشهد مورد هجوم خان ازبک واقع شد، اما سرانجام ازبکان شکست خوردند و به فرارود گریختند. سلطان مراد، پادشاه عثمانی به محض آگهی از درگذشت شاه عباس ، به آذربایجان و بغداد لشکر کشید که در آذربایجان کاری از پیش نبرد، اما در بغداد در نهایت پیروز شد و با پیمان ذهاب، بغداد به صورت همیشگی جزو خاک عثمانی شد. با وجود از دست دادن بغداد و یورش‌های پیاپی ازبک‌ها در شمال شرقی، در زمان وی ایران از آرامش نسبی برخوردار بود.

  با توجه به اعتیاد این شاه به مواد مخدر و تربیت در حرمسرا ، نه توانایی و نه علاقه دخالت در امور مملکتی را داشت و امور را به وزیر خود سارو تقی اعتمادالدوله و رستم خان سپهسالار سپرده بود.در زمان این پادشاه ، سرداران بزرگ دوران شاه عباس مانند امامقلی خان ، داوود خان گرجی و علیمردان خان یا به قتل رسیدند یا از کار برکنار شدند . در گرجستان ، قندهار ، قزوین و گیلان شورش برپا شد .

پس از مرگ شاه عباس، نوه‌اش «شاه صفی» در سن ۱۸ سالگی جانشین وی شد و در ۲۰ جمادی‌الثانی ۱۰۳۸ ه‍. ق. تاجگذاری کرد. صفی که به هنگام تولد سام میرزا نامیده شد، پسر محمد باقر صفی میرزا ، پسر بزرگ شاه عباس ، است که به دستور پدر به قتل رسید. او از اولین شاهزادگان صفوی بود که انحصاراً در حرمسرای سلطنتی پرورش یافته بود و تا آن زمان هیچ مسئولیتی سیاسی به عهده نداشت و بر خلاف اجدادش، عهده‌دار حاکمیت هیچ ولایتی نیز نبود. صفی کلاً پادشاه خشنی بود و در اوایل سلطنتش، نه‌تنها تقریباً تمام شاهزادگان را کشت و یا کور کرد، بلکه بسیاری از مقام‌های بالای درباری هم به تیر کین او کشته شدند؛ مثلاً در ۱۶۳۰ میلادی، سپهسالار کل سپاه یعنی زینل خان شاملو را به قتل رساند در سال ۱۶۳۲ میلادی، «عیسی خان» و «چراغ خان قورچی‌باشی»، در ۱۶۳۴ وزیراعظم «میرزا طالب اردوبادی» و «ایشیک آقاسی اغورلو خان شاملو»و بسیاری دیگر را نیز کشت. پیش از میرزا طالب،خلیفه سلطان وزیری بود که از انتهای پادشاهی شاه عباس در وزارت باقی‌مانده بود، اما در خشونت ورزی‌های شاه صفی، نه‌تنها در سال ۱۶۳۲ میلادی وزارت را از دست داد، بلکه فرزندانش را هم به‌دستور شاه صفی کور کشته‌شدند.شاه صفی تا آخر عمر خود نتوانست به‌طور کامل برخواندن و نوشتن مسلط شود.شاه صفی به اوضاع سیاسی تمایل چندانی نداشت و ادارهٔ کشور در این دوره عموماً به عهدهٔ وزیرش «سارو تقی اعتمادالدوله» بود.

منبع:ویکی پدیا