بازیافت به آمادهسازی مواد برای استفاده مجدد گفته میشود.موادی که معمولا قابل بازیافت می باشند عبارتند از آهن آلات قراضه آهن پلاستیک شیشه کاغذ مقوا برخی مواد شیمیایی زباله که به کود کمپوست تبدیل می شود.
بازیافت از بههدررفتن منابع سودمندوسرمایه های ملی جلوگیری میکند و مصرف مواد خام و مصرف انرژی را کاهش میدهد. با این کار، تولید گازهای گلخانهای نیز کاهش مییابد. بازیافت مهمترین مفهوم در مدیریت پسماند است.
منشاء مواد بازیافتی یا به عبارتی بازیافتنیها، بیشتر، منازل مسکونی و صنایع هستند. برای آسانتر کردن امر بازیافت معمولاًدو نوع جداسازی مواد صورت میگیرد که «تفکیک در مبدأ» و «تفکیک در مقصد» نام دارند. تفکیک در مبدأ در سطح شهر و خیابانها و فروشگاهها از طریق سبدها و سطلهای جداسازی مواد انجام میشود ولی برای تفکیک در مقصد مکان ویژهای به نام مرکز بازیافت مواد در نظر گرفته شدهاست.مرکز بازیافت مواد بازیافتی و غیر قابل بازیابی دستهبندی میشوند.بسیاری از فروشگاهها و کارخانههای بزرگ مواد زاید مانند قوطیهای کنسرو، بطریهای شیشهای و روزنامههای باطله را به منظور بازیافت از مشتری بازخرید میکنند.
1
در تعریفی دیگر میتوان گفت بازیافت عبارت است از فرآیند پردازش مواد مصرف شده به محصولات و مواد تازه به منظوره جلوگیری از به هدر رفتن مواد سودمند بلقوه (ذخیرهای) کاهش مصرف مواد خام ،کاهش مصرف انرژی ، کاهش آلودگی هوا حاصل از سوختن مواد و آلودگی آبها حاصل از تدفین زبالهها در خاک به وسیلهی کاهش مقدار معمول زبالهها و کم کردن نشر گازهای گلخانهای در مقایسه با تولید خالص.بازیافت یک مولفه ی کلیدی در مدیریت مدرن کاهش مواد زائد که شامل سلسله مرات کم کردن دوباره مصرف کردن و بازیافت است.مواد قابل بازیافت چیزهای زیادی را شامل میشوند از جمله بسیاری از انواع شیشهها ، کاغذها ، فلزات ، پلاستیک ، منسوجات ،آلمینیومهای الکترونیکی مصرف شده در رایانهها و گوشیهای تلفن همراه.اما استفاده مجدد از زبالههای طبیعی مثل پسمانده مواد غذایی به عنوان کود جزو بازیافت محسوب نمیشوند.
موادی که قرار است بازیافت شوند یا به مرکز جمع آوری این مواد آورده میشوند از کنار خیابان جمع آوری میشوند و ابتدا دسته بندی شده سپس پاک میشوند و دوباره پردازشهایی روی آنها انجام میشود تا به مواد تازه برای ساخت تبدیل شونداگر چه گاهی اوقات بازیافت در مقایسه با تولید از مواد خام بسیار گرانتر و مشکلتر است ، اما به خاطر استفاده مجدد از همان مواد به صرفه است زیرا که آن مواد در حالت کلی دارای ارزش ذاتی میباشند.و بعضی از مواد نیز دارای طبیعت خطرناکی هستند مانند جیوه.به همین خاطر استفاده مجدد از آنها بهتر است.محققان ادعا میکنند که بازیافت بیشتر از آنکه منابع را حفظ کند آنها را از بین میبرد.مخصوصا در مواردی که دولت تعهد اجرایش را دارد.باید به این نکته نیز توجه کرد که آنها همچنین معتقدند که اگر هزینههای عملیاتی کمتر از سایر موارد برای از بین بردن مواد زائد (مثل دفن کردن زبالهها) باشد ? این کار مقرون به صرفه است.اما ممکن است هنوز آن ارزش خاص را نداشته باشد.در آمریکا سود سالیانه تسهیلات بازیافت ، میلیون ها دلار تخمین زده شده است ..
زیرا در سالهای اخیر حجم زبالههایی که از مواد قابل بازیافت هستند افزایش یافته است.
ابتکارات جدید میتواند صنعت را تغییر دهد.برای مثال در کالیفرنیا و نیویورک با رشد تولید زبالههای قابل بازیافت نسبت به رقم پیشین خود سودهای خالص بسیاری برای شرکتهای جمع آوری کننده ی این مواد به ارمغان میآورد.
2
بازیافت کاغذ :
جداسازی
برای بازیافت موفق نیاز به بازیابی تمیز کاغذ میباشد. پس شما باید کاغذهای خود را دور از آلودگیهایی مثل غذا، پلاستیک، فلزات و دیگر زباله ها، که بازیافت کاغذ را مشکل می کند نگهداری کنید. کاغذهای آلوده که قابل بازیافت نمیباشند باید به کود تبدیل شوند یا برای تولید انرژی سوزانده شوند یا در زیر خاک دفن شوند. مرکز بازیافت معمولا از مصرف کنندگان تقاضا می کند که کاغذهای خود را بر حسب درجه یا نوع کاغذ جدا کنند. مرکز بازیافت شهر می تواند به شما بگوید که چگونه این نوع و درجه در جامعه شما تعریف میشود.
جمع آوری و حمل کردن
شما ممکن است کاغذهای جداشده خود را به مرکز بازیافت محل خود تحویل دهید یا در Recycle bin (سطل های بزرگی که به منظور بازیافت در سطح شهرها تعبیه شدهاند) بریزید. اغلب فروشندگان کاغذ یا مرکز بازیافت کاغذهایی که شما در منزل جداسازی کردهاید را جمع آوری می کنند. در مرکز بازیافت، کاغذهای جمع آوری شده در بسته های تنگی پیچیده می شوند و از آنجا به کارخانه های کاغذسازی فرستاده می شوند که در آنجا به کاغذهای جدید تبدیل می شوند.
انبارداری و ذخیرهسازی
کارگران کارخانه کاغذسازی، کامیون حاوی کاغذها را تخلیه کرده و آن ها را به داخل انبار می فرستند و تا زمان لازم کاغذها در آنجا می مانندو درجات مختلفی از کاغذ مثل روزنامه ها یا جعبه ها به طور جداگانه نگهداری می شوند؛ برای اینکه در کارخانه کاغذسازی درجات مختلفی از کاغذ را برای تولید انواع مختلف محصولات استفاده می شود. هنگامی که کارخانه آماده استفاده از کاغذ شد، کاغذها توسط ماشین ها باربری چنگک دار (Forklift) از انبار به نوار نقاله های بزرگی برده می شوند.
چه چیزی می توان از کاغذهای بازیابی شده به دست آورد؟
بیشتر کاغذهای جدا شده مجددا به کاغذ یا مقوا تبدیل می شود. با کمی استثنا قائل شدن کاغذهای به دست آمده با همان کیفیت کاغذهای قبلی می باشند. به طور مثال از جعبه ها برای بازیافت جعبه استفاده می شود.کاغذهای نوشته و چاپ شده هنگامی که بازیافت میشوند از آنها برای کاغذهای کپی استفاده می شود. کاغذهای جدا شده می توانند برای تولید مواد دیگر نیز استفاده شوند. به طور مثال خمیر کاغذ بازیافت شده برای کارتون های تخم مرغ یا جعبه های میوه استفاده شوند. از کاغذهای بازیافت شده می توان به عنوان سوخت، عایق کردن دیوارها و سقف، پرکننده رنگ و یا پوشش استفاده کرد.
میدانستید که ...
3
آیا می دانستید که اولین قطعه کاغذ از مواد بازیافت شده به دست آمده است؟
در حدود 200 سال قبل از میلاد مسیح، چینی ها از تور ماهیگیری برای ساخت اولین قطعه کاغذ استفاده کردند.
کاغدهای بازیافت به اندازه کاغذهای معمولی مهم هستند. کمپانی ها کاغذسازی همیشه سودهای اقتصادی و محیطی بازیافت را شناسایی و در نظر می گیرند. در سال های اخیر بازیافت کاغذ برای همه به عنوان راهی برای کمک به حفظ محیط زیست و استفاده مجدد از منابع و بقای مناطق دفن زباله می باشد.
امروزه، 520 کارخانه کاغذ و مقواسازی در امریکا (US) کاغذهای جدا شده را بازیافت می کنند. امروزه کاغذهای جدا شده، یک سوم فیبر کارخانه های US را تشکیل می دهد. شهروندان امریکا 50% کاغذهای استفاده شده خود را جدا می کنند. در آمریکا بیشتر کاغذها بازیافت می شوند تا اینکه دفن شوند. در امریکا کاغذ بالغ بر دو سوم مواد بسته بندی بیشتر از شیشه، فلز، پلاستیک و ... برای بازیافت جدا می شود.
دوباره خمیر کردن و غربال کردن
کاغذها از طریق نوار نقاله به یک ظرف بزرگ به نام pulper که حاوی مواد شیمیایی و آب است فرستاده می شوند. pulper کاغذها را به قطعات کوچک ریز می کند. با گرما دادن به این مخلوط قطعات ریز کاغذ سریعا به سلولز تجزیه می شوند که فیبر (مواد آلی گیاهی) خوانده میشود. در نهایت، کاغذ به مخلوط غلیظ و نرمی که pulp نامیده میشود تبدیل می شود. pulp از داخل ظرفی که دارای سوراخ های گوناگونی میباشد عبور داده میشود. غربال کننده (Screen) ذرات ریز آلودگی و قطرات کوچک چسب را غربال می کند. به این فرآیند Screening گفته میشود.
پاک سازی
کارخانجات همچنین pulp را توسط گردش دور سیلندر مخروطی شکل تمیز می کنند. آلودگی های سنگین به خارج از مخروط پرتاب می شوند و به انتهای سیلندر سقوط می کنند. آلودگی های سبکتر در مرکز مخروط جمع می شوند و از بین می روند. به این پروسه Cleaning میگویند.
Deinking
گاهی اوقات pulp باید دستخوش فرایند شستشوی Pulp، (فرایند pulp laundering) قرار بگیرد. کار این مرحله پاک کردن جوهرهای نوشته شده، چسب های باقیمانده و مواد چسبناک می باشد. کارخانه های کاغذسازی معمولا از دو مرحله deinking متصل به هم استفاده می کنند. ذرات کوچک جوهر طی مرحلهای که Washing نامیده می شود از pulp شسته میشود. ذرات بزرگتر و چسب ها توسط حباب های هوا طی فرآیندی که Flotation نامیده میشود از pulp جدا میشوند. د ر طی این فرآیند pulp به عنوان خوراک به ظرف بزرگی که Flotation Cell نامیده میشود وارد شده و در این ظرف هوا و مواد شیمیایی صابونی شکل که Surfactants نامیده میشوند به pulp تزریق میشوند. Surfactant باعث میشود که
جوهر و چسب از pulp جدا شود و به حبابهای هوا بچسبند و در سطح شناور شوند. حباب های هوا آغشته به جوهر در سطح مخلوط تولید کف میکنند و از سطح مخلوط پاک میشوند.
4
پالایش کردن و رنگبری
در طی پالایش به pulp ضربههای متعددی وارد میشود تا فیبرهای بازیافت شده پف کند و آن ها برای تولید کاغذ ایدهآل شوند. اگر pulp شامل تکه های بزرگ فیبر باشد، فرآیند پالایش آن ها را از هم جدا می کند. اگر کاغذ به دست آمده دارای رنگ باشد، مواد شیمیایی رنگ بر، رنگ آن را از بین میبرد. سپس اگر نیاز به تولید کاغذ سفید باشد برای روشن تر کردن و سفید کردن کاغذ به آن ها آب اکسیژنه (hydrogen peroxide)، دیاکسید کلرین (chlorine dioxide) و یا اکسیژن داده می شود؛ به این فرآیند Bleaching گفته میشود. اگر نیاز به کاغذ قهوهای مثل دستمال کاغذی باشد نیاز به این برآیند نخواهد بود.
منابع:1-انش نامه آزاد ویکی پدیا
2-متور های جست جو ی اینترنتی